Χρόνια – Οξεία Επιδιδυμίτιδα

Τι είναι η χρόνια – οξεία επιδιδυμίτιδα;

Η επιδιδυμίδα είναι ένα όργανο που βρίσκεται πίσω από τον όρχη. Αποτελείται από σωληνάρια τα οποία αρχικά είναι πολλά, βρίσκονται πίσω από το πάνω μέρος του όρχη και σχηματίζουν την κεφαλή της επιδιδυμίδας. Προοδευτικά, κατεβαίνοντας πίσω από τον όρχη ενώνονται σε ένα σωληνάριο σχηματίζοντας το σώμα και τελικά την ουρά της επιδιδυμίδας.

Η λειτουργία της επιδιδυμίδας είναι να μεταφέρει τα σπερματοζωάρια που βγαίνουν από τον όρχη, προς τον σπερματικό πόρο που αποτελεί τη συνέχεια της ουράς της, προκειμένου τελικά να ενωθούν με άλλες εκκρίσεις των ανδρικών αδένων και να σχηματίσουν την εκσπερμάτιση.

Πέρα από αυτό όμως, η επιδιδυμίδα είναι ένα πολύ σημαντικό όργανο γιατί μέσα της τα σπερματοζωάρια τρέφονται και συνεχίζουν την ωρίμανση τους. Ουσίες που παράγονται από την επιδιδυμίδα συμβάλλουν τα μέγιστα στη γονιμοποιητική ικανότητα του σπέρματος, με αποτέλεσμα ασθενείς που έχουν βλάβες στην επιδιδυμίδα μπορεί να έχουν σημαντική μείωση στην δυνατότητα να αποκτήσουν παιδιά.

Συχνά προβλήματα που παρουσιάζονται τις επιδιδυμίδες είναι η κύστη επιδιδυμίδας και οι διάφορες φλεγμονές που λέγονται επιδιδυμίτιδες και μπορεί να είναι οξείες ή χρόνιες.

Κύστη Επιδιδυμίδας

Τι είναι η κύστη επιδιδυμίδας;

Πρόκειται για μια κύστη που συνήθως εμφανίζεται ανάμεσα στα σωληνάρια που αποτελούν την κεφαλή της επιδιδυμίδας. Περιέχει ένα διαφανές υγρό και θεωρείται καλοήθης πάθηση. Μπορεί όμως να αυξάνεται προοδευτικά σε μέγεθος και να φτάσει ή και να ξεπεράσει το μέγεθος του όρχη!

Συνήθως ο ασθενής την αντιλαμβάνεται ως μια διόγκωση πίσω από τον όρχη. Είναι ανώδυνη εκτός από τις περιπτώσεις που φλεγμαίνει, οπότε μπορεί να συνοδεύεται από έντονο πόνο κατά την ψηλάφηση, το περπάτημα, τις κινήσεις ή ακόμα κι αν κάποιος φοράει στενά ρούχα. Θεωρείται ωστόσο δύσκολο να φράξει τα σωληνάρια της επιδιδυμίδας και να εμποδίσει τη μεταφορά των σπερματοζωαρίων.

Ποια η κατάλληλη θεραπεία για την κύστη επιδιδυμίδας;

Η θεραπεία είναι χειρουργική. Πρόκειται για μια απλή επέμβαση που όμως απαιτεί προσοχή για να μην τραυματισθεί η επιδιδυμίδα ενώ πιο ασφαλής λύση είναι η μικροχειρουργική της αφαίρεση όπου αυτό απαιτείται. Σε περίπτωση φλεγμονής, παυσίπονα και αντιβιοτικά συνήθως βοηθούν σημαντικά για την αντιμετώπιση του πόνου και των συμπτωμάτων της φλεγμονής.

Επιδιδυμίτιδα

Τι είναι η επιδιδυμίτιδα;

Επιδιδυμίτιδα είναι η φλεγμονή της επιδιδυμίδας και συνήθως προκαλείται από μικρόβια που μπαίνουν από την ουρήθρα και ακολουθώντας αντίστροφα την πορεία του σπέρματος καταλήγουν στην επιδιδυμίδα. Σε νεαρές ηλικίες συχνό αίτιο είναι τα χλαμύδια που κολλάει κανείς κατά την ερωτική επαφή ενώ στις μεγαλύτερες είναι το E.Coli.

Οξεία επιδιδυμίτιδα

Όταν έχουμε πρόσφατη προσβολή και έντονη συμπτωματολογία τότε πρόκειται για οξεία επιδιδυμίτιδα. Ο ασθενής νιώθει έντονο πόνο στον όρχη, η επιδιδυμίδα πρήζεται και γίνεται πολύ επώδυνη ενώ συχνά υπάρχει ψηλός πυρετός 39-40^ο C. Μπορεί να συνυπάρχουν και συμπτώματα προστατίτιδας με πόνο στην ούρηση, συχνουρία κλπ.

Χρόνια επιδιδυμίτιδα

Αποτελεί συνήθως κατάλοιπο μιας οξείας επιδιδυμίτιδας που δεν αντιμετωπίστηκε σωστά ή μπορεί να είναι εξαρχής η πρώτη εμφάνιση μιας ηπιότερης μόλυνσης. Τα θορυβώδη συμπτώματα απουσιάζουν και συνήθως υπάρχει ένας ακαθόριστος αλλά ενοχλητικός πόνος στον όρχη που μπορεί να διαρκεί ημέρες ή και εβδομάδες με αυξομειώσεις.

Θεραπεία – Αντιμετώπιση

Η θεραπεία της οξείας επιδιδυμίτιδας βασίζεται στη χορήγηση κατάλληλων αντιβιοτικών, αναλγητικών και αντιπυρετικών, ενυδάτωση και ανάπαυση. Παρότι αντιμετωπίζεται σχετικά εύκολα χρειάζεται προσοχή γιατί σε εξασθενημένους οργανισμούς μπορεί να προκαλέσει σηψαιμία και μια σπάνια αλλά θανατηφόρα επιπλοκή της είναι η γάγγραινα Fournier κατά την οποία νεκρώνεται όλη η περιοχή με πολύ υψηλά ποσοστό θνητότητας.

Η αντιμετώπιση της χρόνιας επιδιδυμίτιδας μπορεί να είναι δυσκολότερη. Συνήθως τα κατάλληλα αντιβιοτικά αντιμετωπίζουν την πάθηση μπορεί όμως η χρόνια επιδιδυμίτιδα να μην οφείλεται πλέον σε μικρόβια αλλά στον ίδιο τον «ερεθισμένο» ιστό της επιδιδυμίδας που έχει πλέον πληγές η οποίες προκαλούν και τα συμπτώματα.

Η θεραπεία στις περιπτώσεις αυτές είναι πιο δύσκολη και προβληματική και περιλαμβάνει αντιφλεγμονώδη, ανάπαυση, κατάλληλα ενδύματα κ.α.

Είναι αίτιο η επιδιδυμίτιδα για την υπογονιμότητα;

Η επιδιδυμίτιδα μπορεί να είναι αίτιο αντρικής υπογονιμότητας. Οι βαριές φλεγμονές της οξείας μορφής μπορεί να προκαλέσουν μέχρι και πλήρη απόφραξη της επιδιδυμίδας κι έτσι να διακοπεί η πορεία των σπερματοζωαρίων ενώ παράλληλα μπορεί λόγω της φλεγμονής να προσβληθεί κι ο όρχις με επακόλουθη βλάβη στη γένεση των σπερματοζωαρίων.

Η χρόνια επιδιδυμίτιδα, ακόμα κι αν δεν προκαλέσει απόφραξη του αυλού της επιδιδυμίδας μπορεί να δημιουργήσει επίσης σημαντικό πρόβλημα. Καθότι η επιδιδυμίδα είναι ο χώρος που ωριμάζουν τα σπερματοζωάρια, η βλάβη της μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τα τελευταία βήματα της ανάπτυξης τους και να οδηγήσει σε σημαντικές βλάβες στη γονιμοποιητική τους ικανότητα.

Η αντιμετώπιση των προβλημάτων γονιμότητας που προκαλεί η επιδιδυμίτιδα δεν είναι πάντα εύκολη και σε βαριές περιπτώσεις μπορεί να οδηγηθεί κάνεις σε τεχνικές εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Γράφει ο Χειρουργός Ουρολόγος Πρωτογέρου Βασίλειος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Αθηνών με ιατρείο στην Αθήνα.