Περιεχόμενα Ενότητας Εμφάνιση

Τι είναι η καλοήθης υπερπλασία προστάτη;

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη είναι μια από τις πιο συχνές ασθένειες που προσβάλλουν άνδρες μέσης ηλικίας. Εμφανίζεται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 60% σε άνδρες άνω των 60 ετών.

Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε όμως ότι από μόνη της η διόγκωση του προστάτη δεν αρκεί για να δημιουργήσει πρόβλημα. Καθοριστικής σημασίας είναι η διόγκωση να δημιουργεί και απόφραξη στην ουρήθρα καθότι αυτή η απόφραξη κρύβεται πίσω από τα κλινικά συμπτώματα που εμφανίζονται.

Τι είναι ο προστάτης;

Πρόκειται για έναν μικρό αδένα, σε σχήμα κάστανου. Η ονομασία του προκύπτει από το γεγονός ότι βρίσκεται ακριβώς μπροστά από την ουροδόχο κύστη. Η βασική λειτουργία του προστάτη είναι η έκκριση του λεγόμενου προστατικού υγρού, το οποίο σε συνδυασμό με τα σπερματοζωάρια και το υγρό από τις σπερματοδόχους κύστεις, δημιουργεί το υγρό της εκσπερμάτισης.

Ο προστάτης χωρίζεται σε ζώνες, ανάλογα με την σύστασή του, οι οποίες έχουν ως εξής:

Μεταβατική ζώνη

Περιβάλλει την ουρήθρα και είναι αυτή η ζώνη που παρουσιάζει υπερπλασία του προστάτη

Κεντρική ζώνη

Βρίσκεται πίσω και κάτω από την μεταβατική ζώνη και περικλείει του εκσπερματιστικούς πόρους

Περιφερική ζώνη

Εκτείνεται περιφερικά προς το εξωτερικό τμήμα του προστάτη και από εκεί ξεκινάει περίπου το 80% των περιπτώσεων του καρκίνου του προστάτη

Ινομυώδης ζώνη

Βρίσκεται μπροστά και πάνω από την ουρήθρα

Τι είναι η υπερπλασία του προστάτη;

Όσο μεγαλώνει ηλικιακά ένας άνδρας, το μέγεθος του προστάτη του αυξάνεται. Αν η μεταβατική ζώνη μεγαλώσει σημαντικά, τότε φράζει την ουρήθρα, με αποτέλεσμα τα ούρα να έχουν πιο αργή ή πιο αδύναμη ροή ή να παρουσιάζονται διακοπές κατά την ούρηση. Αυτή η διόγκωση του προστάτη ονομάζεται Καλοήθης Υπερπλασία Προστάτη.

Η Καλοήθης Υπερπλασία του Προστάτη, δηλαδή η αύξηση του μεγέθους του προστατικού αδένα, η απόφραξη της ουρήθρας και κατ’ επέκταση και της ουροδόχου κύστεως, παρατηρείται σε έναν άνδρα μετά την ηλικία των 40 ετών.

Οι άνδρες που παρουσιάζουν έλλειψη τεστοστερόνης (υπογοναδισμός), σπάνια θα εμφανίσουν αυτή την πάθηση, καθώς η αύξηση και η ανάπτυξη του προστάτη έχουν άμεση σύνδεση με την παρουσία της ανδρικής ορμόνης.

Ενδιαφέρεστε για προστατεκτομή ή άλλη θεραπεία;

Ποια είναι τα αίτια της υπερπλασίας του προστάτη;

Ο ακριβής λόγος για τον οποίο συμβαίνει η υπερπλασία του προστάτη δεν είναι ξεκάθαρος. Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην διαμόρφωση της υπερπλασίας είναι:

  • Τα ανδρογόνα (τεστοστερόνη)
  • Τα οιστρογόνα
  • Η αλληλεπίδραση μεταξύ κυττάρων του στρώματος και του επιθηλίου
  • Οι νευροδιαβιβαστές
  • Φλεγμονή των ιστών

Πρέπει να τονιστεί πως η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη δεν έχει σχέση με τον καρκίνο του προστάτη κι ούτε θεωρείται πρόδρομη κατάσταση του.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την υπερπλασία του προστάτη;

  • Ηλικία
  • Φυλή
  • Περιβαλλοντικές συνθήκες
  • Διατροφή
  • Γενετικοί παράγοντες/Κληρονομικότητα

Ποια είναι τα συμπτώματα της υπερπλασίας του προστάτη;

Η υπερπλασία του προστάτη παρουσιάζει μια ποικιλία από αποφρακτικά συμπτώματα (εξαιτίας της πίεσης του προστάτη στην ουρήθρα) και ερεθιστικά συμπτώματα (εξαιτίας των αλλαγών της ουροδόχου κύστεως στην προσπάθειά της να ξεπεράσει τα προβλήματα ούρησης).

Το «φράξιμο» της ουρήθρας από τον διογκωμένο προστάτη προκαλεί δυσκολία στην ουροδόχο κύστη να ουρήσει. Αυτόματα αυτή, χωρίς να γίνεται αντιληπτό από το σώμα μας, «σπρώχνει» πιο δυνατά για να περάσει τα ούρα. Η ούρηση λοιπόν συνεχίζει να υπάρχει αλλά αυξάνεται σημαντική η καταπόνηση της κύστης.

Προοδευτικά η ουροδόχος κύστης φθείρεται, εξασθενεί και αρχίζει να εμφανίζει διάφορες δυσλειτουργίες και συμπτώματα που εν τέλει γίνονται αντιληπτά από τον ασθενή. Αυτή είναι και η ουσία του προβλήματος: ο προστάτης έχει το πρόβλημα, η ουροδόχος κύστη «αρρωσταίνει».

Έτσι λοιπόν θα λέγαμε πως τα αποφρακτικά συμπτώματα οφείλονται στο φράξιμο της ουρήθρας και τα ερεθιστικά στις βλάβες που παθαίνει η κύστη.

Αποφρακτικά Συμπτώματα

  • Αδύναμη ροή των ούρων
  • Δυσκολία κατά την πρωινή ούρηση
  • Ούρηση που σταματάει και ξεκινάει
  • Στραγγουρία (Αποβολή των ούρων με την μορφή σταγόνων)
  • Επίσχεση ούρων (Ο ασθενής δεν μπορεί να ουρήσει παρά την έντονη επιθυμία του)

Ερεθιστικά Συμπτώματα

  • Συχνοουρία (Ανάγκη ούρησης περισσότερες από 8 φορές την ημέρα)
  • Επιτακτική ούρηση (Ούρηση που εμφανίζεται απότομα και δεν μπορεί να αναβληθεί)
  • Επιτακτική ακράτεια ούρων (Απώλεια ούρων λόγω πολύ έντονης επιθυίας για ούρηση που δεν ελέγχεται)
  • Νυκτουρία (Το πολλαπλό ξύπνημα κατά την διάρκεια της νύχτας για ούρηση)
  • Αίσθημα ατελούς κένωσης (Η αίσθηση ότι η ουροδόχος κύστη δεν έχει αδειάσει πλήρως)

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της καλοήθους υπερπλασίας στη σεξουαλική λειτουργία;

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες εμφάνισης στυτικής δυσλειτουργίας. Ο βαθμός της οποίας μπορεί να σχετίζεται με την σοβαρότητα που παρουσιάζουν τα συμπτώματα της ούρησης. Για τους ασθενείς με ταυτόχρονη στυτική δυσλειτουργία και καλοήθη υπερπλασία προστάτη υπάρχει πλέον ενιαία θεραπεία που βασίζεται στους αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης τύπου.

Επικοινωνήστε σήμερα με τον Ιατρό!

Πως γίνεται η διάγνωση της υπερπλασίας του προστάτη;

Ο βασικός έλεγχος περιλαμβάνει τις εξής εξετάσεις:

Εκτενές ιστορικό και εκτίμηση των συμπτωμάτων

Η λήψη εκτενούς ιστορικού περιλαμβάνει τον τύπο των ενοχλήσεων, την εκτίμηση της σοβαρότητάς τους, τον χρόνο της εμφάνισής τους, καθώς και την συχνότητά τους. Αυτά είναι τα βασικά στοιχεία που θα θελήσει να μάθει ο γιατρός, προκειμένου να ξεκινήσει η διάγνωση.

Ειδικά ερωτηματολόγια

Η συμπλήρωση ενός ειδικού ερωτηματολογίου μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη απεικόνιση του προβλήματος.

Φυσική εξέταση που περιλαμβάνει και την δακτυλική εξέταση προστάτη

Πρόκειται για την βασική εξέταση, που δίνει τις πρώτες αλλά απαραίτητες πληροφορίες για το μέγεθος του προστατικού αδένα, την σύστασή του, καθώς και πιθανή εμφάνιση σκληρίας στην σύσταση του προστάτη που αποτελεί ένδειξη για ενδεχόμενη συνύπαρξη με καρκίνο του προστάτη.

Μέτρησης του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA)

Οι τιμές που προκύπτουν από το ολικό PSA, καθώς και το ελεύθερο PSA, βοηθούν σημαντικά στην διερεύνηση πιθανών παθήσεων που συνδέονται με τον προστάτη. Είναι σημαντικό να τονιστεί πως οι τιμές του PSA παρότι είναι πολύ σημαντικές στη διάγνωση θέλουν προσοχή στην ερμηνεία γιατί ο κάθε ασθενής μπορεί να έχει PSA που να αποκλίνει από το θεωρούμενο «φυσιολογικό».

Επιπρόσθετες διαγνωστικές εξετάσεις είναι οι εξής:

Ουροροομετρία (εξέταση για το πόσο εύκολα ή δύσκολα βγαίνουν τα ούρα)

Κατά την διάρκεια της εξέτασης, ο ασθενής ουρεί μέσα σε ένα ειδικό μηχάνημα, το οποίο μετράει την ροή των ούρων και την ποσότητα που αποβάλλεται κατά την διάρκεια της ούρησης. Αν μετά την εξέταση, παραμένουν ούρα στην κύστη, μπορεί να διαπιστωθεί με την χρήση υπερήχων.

Απεικόνιση ουροποητικού (Απεικονιστική εξέταση του ουροποιητικού συστήματος)

Το απλό (διακοιλιακό) υπερηχογράφημα αλλά και σε κάποιες περιπτώσεις το διορθικό είναι απολύτως απαραίτητο για τη διάγνωση της καλοήθους υπερτροφίας του προστάτη.

Ουρηθροκυστεοσκόπηση (Ενδοσκοπική εξέταση όπου εμφανίζεται με ακρίβεια η θέση και το εύρος του στενώματος)

Απαιτεί  την είσοδο ειδικής κάμερας στην ουρήθρα για να απεικονιστεί εσωτερικά ο αυλός της ουρήθρας. Μπορεί να γίνει, ανάλογα με την περίπτωση, με απλή τοπική νάρκωση στην ουρήθρα ή με ήπια μέθη.

Ποια η κατάλληλη θεραπεία της υπερπλασίας του προστάτη;

Ανάλογα με την βαρύτητα των συμπτωμάτων και τα αποτελέσματα των εξετάσεων, υπάρχουν οι εξής θεραπευτικές μέθοδοι:

Απλή παρακολούθηση

Προτείνεται σε περιπτώσεις που εκδηλώνονται ήπια συμπτώματα.

Φαρμακευτική θεραπεία

Το μέγεθος του προστάτη και η βαρύτητα των συμπτωμάτων υποδεικνύουν το φαρμακευτικό σχήμα που θα ακολουθηθεί. Σκοπός της φαρμακευτικής θεραπείας είναι η αναίρεση της απόφραξης, η ελάττωση του μεγέθους του προστάτη και αποκατάσταση της ροής των ούρων.

Χειρουργική αντιμετώπιση υπερπλασίας του προστάτη

Χειρουργική αντιμετώπιση ΚΥΠ ενδείκνυται στις εξής περιπτώσεις:

  • Σε ασθενείς με οξεία επίσχεση ούρων, που υποτροπίασε μετά την αφαίρεση του καθετήρα
  • Σε ασθενείς με χρόνια επίσχεση
  • Σε ασθενείς με υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις
  • Σε ασθενείς με υποτροπιάζουσα αιματουρία
  • Σε ασθενείς με λιθίαση κύστης
  • Σε ασθενείς με εκκολπώματα κύστης
  • Σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια ως αποτέλεσμα της καλοήθους υπερπλασίας προστάτη

Οι χειρουργικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της καλοήθους υπερπλασίας προστάτη είναι οι εξής:

Διουρηθρική προστατεκτομή

Πραγματοποιείται μέσω της ουρήθρας με την χρήση ενός ειδικού εργαλείου (ρεζεκτοσκόπιο) που εισάγεται από το πέος στην ουρήθρα και φτάνει μέχρι την κύστη. Το ειδικό εργαλείο διαθέτει μια αγκύλη, που κόβει τον προστάτη σε μικρά κομμάτια και παράλληλα γίνεται καυτηριασμός των σημείων που αιμορραγούν.

Τα κομμάτια που κόβονται, συγκεντρώνονται στην κύστη και απομακρύνονται με πλύσεις από ειδικό ορό. Μετά την ολοκλήρωση της επέμβασης, τοποθετείται καθετήρας για 2-4 ημέρες.

Είδη διουρηθρικής προστεκτομής

Turis προστατεκτομή

Η TURIS Προστατεκτομή είναι μια διουρηθρική προστατεκτομή αλλά με σημαντικές τεχνολογικές καινοτομίες κι έτσι έχουμε ελάχιστη παραμονή καθετήρα και νοσηλεία (συνήθως 1-2 ημέρες). Χρησιμοποιείται επίσης σε ασθενείς με ειδικά προβλήματα όπως π.χ λήψη αντιπηκτικών.

Προστατεκτομή με χρήση Laser

Πραγματοποιείται με την εισαγωγή ειδικού οργάνου στην ουρήθρα, καθώς και με την χρήση οπτικών ινών που συνδέονται με μηχανήματα laser. Η συνηθέστερη τέτοια μέθοδος είναι η HOLEP αν και υπάρχουν διάφορες παραλλαγές. Είναι πολύ απτελεσματική ειδικά σε ασθενείς με πολύ μαγάλους προστάτες.

Προστατεκτομή με τη χρήση ατμου ( REZUM )  

Είναι η πιο σύγχρονη μέθοδος. Διαφοροποιείται απο τις άλλες γιατί δεν κόβει τον προστάτη άλλα χορηγεί ατμό παρακεντώντας διουρηθρικά τον προστάτη με μια ειδική βελόνα. Έτσι συρρικνώνεται ο προστάτης χωρίς να αλλοιώνει την ανατομία του. Είναι η μόνη μέθοδος που σέβεται τη σεξουαλικότητα του άνδρα και διατηρεί τη στύση άλλα και την εκσπερμάτιση.

Τα συμπτώματα της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη μπορούν πλέον να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό τρόπο.

Η συνεχής αναβολή του προβλήματος δεν είναι η λύση. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να ζεις κάθε μέρα με το άγχος και τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία σου. Μην ξεχνάς πως μια έγκαιρη επίσκεψη, μπορεί να προλάβει την εξέλιξη της πάθησης και να μειώσει τις πιθανότητες για ανάγκη χειρουργικής αντιμετώπισης.

Σχετικά Video

Γράφει ο Χειρουργός Ουρολόγος Πρωτογέρου Βασίλειος, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Αθηνών με ιατρείο στην Αθήνα.