Τι είναι η γυναικεία ακράτεια ούρων;
Ακράτεια στις γυναίκες, όπως άλλωστε και στους άνδρες, καλείται η απώλεια ούρων που γίνεται χωρίς να είναι επιθυμητή και η οποία δεν μπορεί να ανασταλεί. Οι γυναίκες εμφανίζουν ακράτεια ούρων συχνότερα σε σχέση με τους άντρες. Η διαφορετική ανατομία του πυελικού εδάφους των γυναικών σε σχέση με των ανδρών, όπως θα εξηγηθεί παρακάτω, είναι ο λόγος.
Ποιοι τύποι γυναικείας ακράτειας υπάρχουν;
- Ακράτεια προσπαθείας
- Επιτακτικού τύπου ακράτεια
- Μεικτή ακράτεια
Ακράτεια Προσπάθειας
Η ακράτεια προσπαθείας χαρακτηρίζεται από απώλεια ούρων απροειδοποίητα χωρίς αίσθηση ή επιθυμία ούρησης. Η γυναίκα, σε κάθε κίνηση της που προκαλεί αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης, αντιλαμβάνεται ότι μια ποσότητα ούρων μικρή ή μεγάλη έχει αποβληθεί. Αντίστοιχα προς τους άνδρες αυτό συμβαίνει στο σφίξιμο της κοιλιάς όπως στο βήχα, το φτέρνισμα ή και το γέλιο. Επίσης, μόλις πάει να κάνει μια πιο έντονη κίνηση, να σηκώσει ένα βάρος ή να σηκωθεί η ίδια από ένα κάθισμα ή ακόμα κι όταν περπατάει.
Παρότι όπως και στους άνδρες αυτή η περίπτωση κρύβει δυσλειτουργία του σφιγκτήρα, ενώ στους άνδρες συνήθως προϋποθέτει τραυματισμό του σφιγκτήρα, στις γυναίκες τα αίτια μπορεί να είναι λειτουργική δυσλειτουργία που οφείλεται στη διαφορετική ανατομία μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Αναλυτικότερα, το ανδρικό σώμα έχει μια πολύ ισχυρή μυϊκή κατασκευή στο κάτω μέρος μέσα στο οποία βρίσκεται και ο σφιγκτήρας της ουρήθρας που ελέγχει την ούρηση. Αυτή η ισχυρή κατασκευή τον προστατεύει και τον στηρίζει καλά έτσι ώστε δεν μπορεί να ανεπαρκεί πάρα μόνο κυρίως, σε περιπτώσεις τραυματισμού όπως συμβαίνει στα χειρουργεία πχ του προστάτη.
Στις γυναίκες όμως η ανατομία είναι διαφορετική καθώς η μυϊκή κατασκευή αυτή, έχει ένα άνοιγμα που αντιστοιχεί στην είσοδο του κόλπου. Ως εκ τούτου ο σφιγκτήρας δε στηρίζεται καλά, επειδή στο οπίσθιο τμήμα του υπάρχει το κενό του κόλπου και αυτό του δημιουργεί πρόβλημα στήριξης.
Έτσι, λόγω ανεπαρκούς στήριξης, σε κάθε απότομη κίνηση όπως προαναφέρθηκε που απαιτεί από αυτόν γρήγορα «αντανακλαστικά», η κακή του στήριξη τον εμποδίζει να λειτουργήσει αποτελεσματικά κι έτσι εμφανίζεται η ακράτεια. Η βλάβη στη ίδια την μυϊκή του κατασκευή όπως συμβαίνει στους άνδρες είναι πιο σπάνια.
Επιτακτικού τύπου ακράτεια
Η επιτακτικού τύπου ακράτεια εμφανίζεται όπως και στους άνδρες, με έντονη και βιαστική επιθυμία για ούρηση που δεν μπορεί να ανασταλεί και συνήθως η ούρηση ξεκινάει πριν την τουαλέτα και εκδηλώνεται ως ακράτεια. Εδώ δεν υπάρχει ο προστάτης που προκαλεί λειτουργικές βλάβες στην κύστη, αντίθετα η κατάσταση αυτή καλείται υπερδραστήρια ή ευερέθιστη κύστη και τα αίτια της δεν είναι πάντα γνωστά.
Μεικτή ακράτεια
Συχνά συνυπάρχουν και οι δύο μορφής ακράτειας με τη γυναίκα να εμφανίζει απώλειες και σε περιπτώσεις όπου για παράδειγμα «σφίγγεται» αλλά να και εμφανίζει επιτακτικότητα. Αυτό μπορεί να γίνεται είτε στο ίδιο επεισόδιο ακράτειας ή άλλοτε να επικρατεί η μία μορφή και άλλοτε η άλλη. Αυτό δεν είναι τόσο ασυνήθιστο, καθώς είναι γνωστό πώς αν πχ ανεπαρκεί ο σφιγκτήρας κι αρχίζουν να διέρχονται τα ούρα από εκεί, αυτό πυροδοτεί ένα αντανακλαστικό που ενεργοποιεί την κύστη κι έτσι εκδηλώνεται και η επιτακτικότητα.
Πως γίνεται η διάγνωση γυναικείας ακράτειας;
Η διάγνωση του αιτίου και του τύπου της ακράτειας δεν είναι πάντα εύκολη. Συχνά τα συμπτώματα από μόνα τους ξεκαθαρίζουν τον τύπο της ακράτειας.
Επίσης συμπληρωματικές εξετάσεις όπως καλλιέργεια ούρων για να αποκλείσουν μια ουρολοίμωξη και απεικονιστικές εξετάσεις όπως υπερηχογράφημα είναι συνήθως απαραίτητες, ενώ ειδικότερες εξετάσεις όπως κυστεοσκόπηση μπορεί να χρειαστούν.
Στις γυναίκες είναι πιο συχνά απαραίτητο να γίνει ουροδυναμικός έλεγχος για να ξεκαθαριστεί ο τύπος της ακράτειας.
Είναι μια ειδική εξέταση κατά την οποία ηλεκτρονικοί καθετήρες εισέρχονται στην ουροδόχο κύστη και στο ορθό και καταγράφουν τη λειτουργία της κύστης για να δουν αν είναι ευερέθιστη ή όχι.
Είναι μια ιδιαίτερα σημαντική εξέταση που είναι χρήσιμη ειδικά αν η γυναίκα πρόκειται να χειρουργηθεί για την ακράτεια της προκειμένου έτσι να ξεκαθαριστεί με ακρίβεια προεγχειρητικά το αίτιο της ακράτειας.
Ποια η κατάλληλη θεραπεία – αντιμετώπιση για την γυναικεία ακράτεια;
Η θεραπεία είναι καταρχήν συντηρητική. Οι ήπιες μορφές της ακράτεια προσπαθείας μπορεί να αντιμετωπισθούν με ειδικές ασκήσεις που σαν «φυσιοθεραπεία» ενισχύουν το μυϊκό έδαφος και ενισχύεται έτσι η στήριξη του σφιγκτήρα.
Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές στις ελαφρές μορφές και οι ασκήσεις είναι εύκολες και μπορεί να τις κάνει η γυναίκα κατά τη διάρκεια της ημέρας ανά πάσα στιγμή. Επίσης η απώλεια βάρους μπορεί να συμβάλλει κι αυτή στην αντιμετώπιση της ακράτειας προσπαθείας.
Φαρμακευτική θεραπεία
Η φαρμακευτική θεραπεία για όλες τις μορφές ακράτειας είναι πλέον δυνατή. Υπάρχουν χάπια που ενισχύουν το σφιγκτήρα και άλλα που «ηρεμούν» την κύστη έτσι ώστε να μην είναι ευερέθιστη.
Η αποτελεσματικότητα τους ποικίλει από μέτρια έως ιδιαίτερα αποτελεσματική ανάλογα με το βαθμό ακράτειας. Το μειονέκτημα τους είναι ότι πρέπει κανείς να τα χρησιμοποιεί συνεχώς γιατί η διακοπή τους οδηγεί σε επανεμφάνιση της ακράτειας.
Χειρουργική θεραπεία
Τέλος, η ακράτεια προσπαθείας αντιμετωπίζεται ριζικά με μια απλή επέμβαση που βασίζεται στη χειρουργική ενίσχυση της στήριξης της ουρήθρας. Η επέμβαση γίνεται από τον κόλπο (διακολπικά) και με μια μικρή τομή στο πρόσθιο τοίχωμα τοποθετείται μια ταινία που ενισχύει το οπίσθιο τοίχωμα του σφιγκτήρα. Η επέμβαση μπορεί να γίνει με ήπια νάρκωση και την ίδια ή την επόμενη ημέρα η ασθενής εξέρχεται από την κλινική με πλήρη αποκατάσταση του προβλήματος της.
Η ακράτεια στις γυναίκες αν και πιο συχνή σε σχέση με τους άνδρες και συχνά με διαφορετικό μηχανισμό γένεσης, μπορεί στις μέρες μας να αντιμετωπισθεί εύκολα και ριζικά.
